Cando vin por casualidade, no xornal ABC o
título "Se educamos os nenos como demócratas, teremos ditadores" non
tiven mas remedio que interesarme en quen podía
ser o que dicia esa frase que non paraba de dar voltas na miña cabeza. É
un francés, nacido en Libia, Aldo Naouri, pediatra especializado en relacións intrafamiliares,
sobre as que escribiu éxitos como "Fillas e Nais", "Pais
permisivos, nenos tiranos ", "Educar os nosos fillos. Unha tarefa
urxente. "
Os seus traballos analizan as relacións
dentro da familia, especialmente a de pais e fillos, sostendo que a educación
dos fillos debe ser feita con autoridade e cariño, pero nunca con
permisividade.
É defensor da autoridade como o principal
alicerce da educación. Para el, é esencial pór barreiras ós pequenos, limitando
o seu poder e evitando que se fagan uns "tiranos". "Os pais
permisivos son a peor influencia para os nenos, acaban facéndose "escravos"
dos seus propios fillos."
Destaca a importancia que os pais aprendan
a dicir "non". "É esencial que o neno saiba que non ten o poder da
casa, que non pode dominar os seus pais e que nin con bágoas ou chantaxes vai
conseguir o que quere."
Segundo Naouri, o neno é moi egoísta, que
naceu e se move por impulsos non controlados, polo que é esencial aprender a
educalo. "A autoridade está en facer cumprir as ordes ó neno, sen ter que
dar explicacións a iso". "Se hai que decirlle "pon o abrigo" ou "come iso", díselle sen ter que dar explicacións." Pois
para Naouri, o neno non é quen de comprender e asimilar como adultos. "O
gran erro dos pais hoxe é que colocan os seus fillos no seu mesmo nivel, dialogan
con eles, tentan razoar, cando iso é imposible."
Comeza a entrevista reproducida abaixo
dicindo que se educamos os nosos fillos como demócratas obteremos dictadores,
pero se os educamos como fascistas, obteremos demócratas.
Recomenda educar mantendo a relación
vertical que debe existir entre pais e fillos, sen terse que xustifican sempre ante
eles, porque os nenos non son os nosos iguais, están por baixo e somos os
adultos quen decidimos.
Se os tratamos como a iguais, vai pensar
que ten a verdade, que está ao mando, cando non debería ser así.
Avoga polo castigo como unha forma de
educar excelente, non corporal, pero usar o illamento, porque o neno lle gusta
comunicarse. A duración do castigo debe impoñela o pai, inmediatamente e,
dependendo da gravidade.
Recomenda cambiar o slogan de "os fillos o primeiro" por "a parella o primeiro." E non facerse amigo do neno, porque os nenos non son os nosos amigos, son os nosos fillos.
Recomenda cambiar o slogan de "os fillos o primeiro" por "a parella o primeiro." E non facerse amigo do neno, porque os nenos non son os nosos amigos, son os nosos fillos.
Naouri, en definitiva ten como obxectivo
crear debate, iniciar unha reflexión sobre o papel educativo dos pais nunha
sociedade en mutación.
É un reaccionario anticuado e
retrógrado, ou un modelo de sensatez e de sentido común?
Reseña dos seus libros máis polémicos
Pais permisivos, nenos tiranos (2005)
É unha contundente e polémica
crítica á pedagoxía que nace nos anos sesenta segundo a cal os pais non
deberían negar nada aos nenos, senón que terían que convertelos no valor
supremo en torno ao cal xirase a súa vida.
Afonda nun problema ao que Naouri achega a teoría de que
os nenos teñen que ser educados na disciplina e ao que os pais deben recuperar
o seu papel de educadores.
Entronca a crise entre pais e fillos coa realidade
política sobre a que se construíu Europa na segunda metade do século XX. Os
países desenvolvidos estaban aínda moi marcados polas ditaduras e "non
estaba ben visto todo o que soase a autoritarismo". Con este panorama
as futuras xeracións de homes e mulleres chegaron a pais coa teoría de ser
tolerantes.
Pero as consecuencias foron catastróficas, asegura Naouri,
porque "a eses nenos que nada se lles impón, se lles deixa a expensas
das súas pulsións".
Considera que o actual modelo educativo non mellorou as
relacións familiares nin creou individuos máis responsables e felices. Pola
contra, os nenos dan mostras de angustia dende idades temperás e móstranse
egoístas.
A súa proposta
é que a familia actual debe adoptar da familia tradicional elementos que seguen
sendo favorables ao desenvolvemento de individuos responsables. Pon o acento no
valor educativo da frustración para evitar que haxa “nenos tiranos”, que
só tiveron como referencia o pracer dende que naceron.
Educar os nosos fillos. Unha
tarefa urxente (2008)
Anos de educación
permisiva crearon unha xeración de nenos maleducados.
Acheganos unha reflexión
e consellos prácticos sobre como educar os nenos dende o berce. Sinala a
importancia da autoridade e os límites que, xunto co amor e o cariño, necesitan
os nenos.
Cando os nosos fillos
se descontrolan, é hora de facerse preguntas reais. As condicións sociais non o
explican todo, !e o amor non abonda!
¿E se a causa do
problema radicase nun déficit de reflexión sobre o que debe ser a educación dos
nosos fillos? A vida en sociedade esixe que cada un acate certas regras e as
faga súas. É o principio de toda educación, e estámonos a apartar perigosamente
del.
Pero ante todo hai que
saber que é un neno, que necesita realmente para converterse en adulto, como
temos que comportarnos con el. E sobre todo como debemos, dende os primeiros
anos, decisivos, exercer o mellor posible o, a miúdo, complicado oficio de ser
pais.
A visión dun pediatra
sobre os fallos e carencias na nosa forma de educar os fillos.
Artigo de "La Vanguardia" publicado nas mesmas datas que a entrevista a Aldo Naouri
NÚRIA ESCUR – Barcelona
Son o teu pai, non o teu amigo
Cando os nenos sobreprotexidos acaban sendo adolescentes conflitivos
Contan que na súa consulta, ante a pregunta dunha
nai preocupada - "¿como debo educar o meu fillo?"-o mesmo Freud
contestou: "Como lle dea gana. ¡De tódolos xeitos estará mal!". Ante
esa imposibilidade de ser infalible, xorden correntes que empezan a poñer en
tea de xuízo prácticas educativas xeradas na década dos sesenta como revulsivo
contra unha educación represiva e humillante. Naceron para corrixir a pésima
herdanza do xarope de pau e "a letra con sangue entra". Agora, na
outra beira, atopámonos con nenos de infancia plácida que crecen en burbullas
permisivas, sen un só límite e con máis capacidade de acción que de reflexión.
Deséñanse adolescentes tiranos que se cren coa autoridade moral de manexar o mundo, e aos que viven nel, ao seu antollo.
Teresa Pont Amenós traballou durante dez anos nos
xulgados de Barcelona. Probounos todos: de menores, de familia, instrución,
penais. Reclamábana -pola súa experiencia como psicoterapeuta e especialista en
criminoloxía- en casos de adolescentes conflitivos. "O que me sorprendeu é
que, en moitos casos, ao lado dun delincuente novo había unha nai permisiva. Nais que me
preguntaban ¿como pode ser, se o tivo
todo? Esa era a miña alerta, a frase. Precisamente por iso, señora".
Os profesionais empezan a enfrontarse a un cambio
no perfil prototípico de adolescente conflitivo. "Antes era sinónimo de
familia desestruturada, barrio baixo, nulas posibilidades. Agora atopámonos con
familias acomodadas, rapaces con formación e, iso si... sen límites".
Insiste Pont en que a sociedade actual favorece un círculo vicioso: pais estresados
que chegan á casa tarde e de mal humor "e para calmar o seu sentido da
culpabilidade lle compran todo o que pide. Eses rapaces nunca interiorizarán
valores intanxibles como o esforzo, a espera, o
aforro. Non teñen nin idea diso".
Unha advertencia rodea as
reflexións de pedagogos e xuristas: se
non pos límites ao teu fillo o estás a facer un mal favor. Déixalo
indefenso ante as frustracións futuras. Sen recursos para afrontar a crise
actual ou as que queden por vir. Por iso recomendan un cambio de actitude:
"Os pais non deben ter medo ao “non”. Hai rapaces que están a pedir a berros que
os freen porque xa se perderon. Pero se o “non” vai acompañado de palabras,
recórdalle que o ti eres o seu pai ou a
súa nai, non o seu amigo".
Ou somos conscientes desta circunstancia -insiste Teresa
Pont- ou "cada vez ímonos atopar nos xulgados con máis rapaces rebeldes,
fillos de familias acomodadas, convertidos en skins perigosos. O peor dos seus pais é que van tan desbordados que lles admiten todo. Pero
esquécenlles dar lles criterio. Niso son orfos".
Cada vez hai máis nenos con síndrome do emperador. Crense
o centro do mundo. Aldo Naouri, pediatra e máxima
autoridade en Francia, atreveuse a augurar que se non se toman medidas -se a
mala educación das xeracións continúa- perigarán mesmo os niveis superiores de
ensino. En 20 anos pode non haber ninguén en condicións de dedicarse á
investigación. Suxire que estamos a criar futuros fascistas: "Á fin e ó
cabo ¿que é un fascista se non un individuo inmerso, por moi adulto que sexa,
no seu infantil poder absoluto". Os
adolescentes, engade, non só cren
que poden telo todo, senón que teñen dereito a todo.
Anna
Berga, doutora en Socioloxía, profesora das Escoles de Treball Social i Educació
Social de la Fundació Pere Tarrés, advirte que en canto a violencia xuvenil hai
moito falso mito. "A conduta incivilizada agora si se considera un
problema novo. Cando as condutas aberrantes as protagonizan adolescentes de clase
media, de ámbitos familiares “normalizados” non atopamos explicación e acabamos
por empregar o cualificativo de violencia gratuíta. Pero non é máis que a nosa
incapacidade para comprender as súas razóns".
